پایان نامه بررسی رابطه بین تاب آوری با ذهن آگاهی در دانشجویان

چکیده:

ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ، ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﯿﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻔﮑﺮ ﺑﻮداﯾﯽ، ﺗﻮﺟﻪ روانﺷﻨﺎﺳﺎن، رواندرﻣﺎﻧﮕﺮان و ﻣﺤﻘﻘﺎن را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﻣﺪاﺧﻼت ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از درﻣﺎنﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ– رﻓﺘﺎري ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﯾﺎ ﻣﻮج ﺳﻮم ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﯿﺮ در ارﺗﺒﺎط ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ و ﺗﺎبآوري در داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

روشﮐﺎر: روش ﺗﺤﻘﯿﻖ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از ﻧﻮع ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ۳۵۷ ﻧﻔﺮ (۲۰۳) دﺧﺘﺮ و (۱۵۴ﭘﺴﺮ) از داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه آزاد اسلامی واحد انار در ﺳﺎل ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ۱۳۹۹ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮي ﻃﺒﻘﻪاي ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﯾﺪ. در اداﻣﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت، از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺎبآوري ﮐﺎﻧﺮ و دﯾﻮﯾﺪﺳﻮن (۲۰۰۳)، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﻨﺞوﺟﻬﯽ ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎﺋﺮ، اﺳﻤﯿﺖ، ﻫﺎﭘﮑﯿﻨﺰ و ﺗﻮﻧﯽ (۲۰۰۶)، اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ. ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎي ﺑﻪ دﺳﺖآﻣﺪه در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ و ﺗﺎبآوري ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ۰٫۷۳۳ و ۰٫۸۵۶ و ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ: ﻣﺸﺎﻫﺪه، ﺗﻮﺻﯿﻒ، ﻋﻤﻞ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﮔﺎﻫﯽ، ﻋﺪم ﻗﻀﺎوت و ﻋﺪم واﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ۰٫۷۲۶، ۰٫۶۶۷، ۰٫۸۰۲، ۰٫۷۲۴ و ۰٫۶۲۳ ﺑﻪ دﺳﺖآﻣﺪ. ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ از روش ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﭘﯿﺮﺳﻮن ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ.

ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﺑﯿﻦ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ و ﺗﺎبآوري ﻫﻤﺴﻮ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ، ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﯽ-دار وﺟﻮد دارد .(P<0/05)ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﮐﯽ از آن ﺑﻮد ﮐﻪ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ارﺗﻘﺎي ﺗﺎب آوري در داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﺷﻮد.

ﻣﻘﺪﻣﻪ

ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ، ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﯿﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ اﻧﺪﯾﺸﻪﻫﺎي ﺑﻮداﯾﯽ، ﺗﻮﺟﻪ رواﻧﺸﻨﺎﺳﺎن، روان درﻣﺎﻧﮕﺮان و ﻣﺤﻘﻘﺎن را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﻣﺪاﺧﻼت ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از درﻣﺎن ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ – رﻓﺘﺎري ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﯾﺎ ﻣﻮج ﺳﻮم ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽﺷﻮد. ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد اﻣﺎ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺗﻮﺟﻪ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ، ﮔﺸﻮدﮔﯽ و ﮐﻨﺠﮑﺎوي ﺗﺎﮐﯿﺪ دارﻧﺪ. ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺬﮐﻮر از ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ ﺳﻪ ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ را ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ: ﻧﺨﺴﺖ، ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ آﮔﺎﻫﯽ ﻧﻪ ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن اﺳﺖ. دوم، ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ ﻧﮕﺮش ﮔﺸﻮدﮔﯽ و ﮐﻨﺠﮑﺎوي را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد و ﺳﻮم، ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي ذﻫﻦ را درﺑﺮ دارد .(۱) اﻓﺮاد ذﻫﻦآﮔﺎه واﻗﻌﯿﺎت دروﻧﯽ و ﺑﯿﺮوﻧﯽ را آزاداﻧﻪ و ﺑﺪون ﺗﺤﺮﯾﻒ ادراك ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ زﯾﺎدي در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﮔﺴﺘﺮده اي از ﺗﻔﮑﺮات، ﻫﯿﺠﺎنﻫﺎ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎ (اﻋﻢ از ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ و ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ) دارﻧﺪ (۳،۲) . ذﻫﻦ-آﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻣﺎ ﯾﺎري ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ را درك ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﻫﯿﺠﺎنﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ رخ دﻫﺪ، اﻣﺎ آﻧﻬﺎ ﺟﺰ ﺛﺎﺑﺖ و داﺋﻤﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻓﺮد اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي آﻧﮑﻪ ﺑﻪ روﯾﺪادﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﯿﺮارادي و ﺑﯽﺗﺎﻣﻞ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ، ﺑﺎ ﺗﻔﮑﺮ و ﺗﺎﻣﻞ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ .(۴) در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﯾﺎدي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ اﺛﺮات ﻣﻔﯿﺪ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ در درﻣﺎن اﻧﻮاع ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺖ. ﺳﻨﺠﺶ ﺳﺎزه ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ و ﻫﻤﺒﺴﺘﻪ ﻫﺎي آن ﯾﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﺑﻌﺎد آن در ﮔﺮوهﻫﺎي ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ و ﻏﯿﺮ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﺑﯿﺸﯿﻨﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻧﺪارد. ﺗﻨﻬﺎ در دﻫﻪﻫﺎي اﺧﯿﺮ اﯾﻦ اﻣﺮ ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﮐﻮﺷﯿﺪهاﻧﺪ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎزه ﻫﺎي ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ و ﯾﺎ آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺗﺎﻣﭙﺴﻮن[۱](۵) ﻣﺰاﯾﺎي ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ را در ﺳﻪ ﺣﻮزهي ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ، رواﻧﯽ و درﻣﺎﻧﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ ﺷﺎﻣﻞ داﺷﺘﻦ اﻧﺮژي ﺑﺎ ﻟﺬت ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ، درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻣﺰاﯾﺎي رواﻧﯽ ﺷﺎﻣﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﺛﺒﺎت و ﻓﻬﻢ ﻓﺮد از ذﻫﻦ اﺳﺖ . ﻣﺰاﯾﺎي درﻣﺎﻧﯽ در ﺣﻮزه ﻫﺎﯾﯽ از ﻗﺒﯿﻞ اﻓﺴﺮدﮔﯽ، اﺿﻄﺮاب، اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ و درد دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﺑﺮرﺳﯽ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮ اﺳﺘﺮس، ﺳﺒﮏ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ اي و ﺳﻼﻣﺖ ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ وﯾﻨﺴﺘﻦ[۲] و ﻫﻤﮑﺎران (۶) ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ، اﻓﺮاد ﺑﺎ ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎﻻ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ اﺳﺘﺮس ﭘﺮداﺧﺘﻪ، ﮐﻤﺘﺮ از راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪاي اﺟﺘﻨﺎﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪﻣﺪار را ﮔﺰارش ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﺳﺎزﮔﺎراﻧﻪ اﺳﺘﺮس و راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان زﯾﺎدي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ و ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺮﯾﻦ ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﻣﺪاوم ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮدﻧﻈﻢدﻫﯽﺗﻮﺟﻬﯽ و ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ .(۷) دﯾﮕﺮ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﮐﻪ روش آﻣﻮزش ﮐﺎﻫﺶ اﺳﺘﺮس ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ، اﻓﺰاﯾﺶ اﺑﺮاز وﺟﻮد و اﺿﻄﺮاب اﻣﺘﺤﺎن ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ(۸)

از دﯾﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ روي آن ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد و ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎبآوري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺎبآوري ﯾﮑﯽ ازﻣﻔﺎﻫﯿﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺧﯿﺮاً در ﺣﻮزه اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﯽ وآﺳﯿﺐ ﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه و ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻠﯿﺪ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﺑﺎﺷﺪ. ﮐﻨﺎر آﻣﺪن ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ ﻓﺮد ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ اﺳﺘﺮسزا و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي دﺷﻮار، ﺗﺎبآوري ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد .(۹) ﺗﺎبآوري را در ﻣﺤﯿﻂ آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ در ﻣﺪرﺳﻪ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ رﻏﻢ ﻣﺼﺎﺋﺐ ودﺷﻮاري ﻫﺎي ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﯽداﻧﻨﺪ .(۱۰) ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﮏآﻟﯿﺴﺘﺮ و ﻣﮏ ﮐﯿﻮن[۳](۱۱) ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎبآوري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻠﯽ در ﺟﻬﺖ ﺳﺎزﮔﺎري ﻣﻮﻓﻘﯿﺖآﻣﯿﺰ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺗﺎبآوري ﺑﻪ ﻓﺮد اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﻣﻬﺎرت ﺳﺎزﮔﺎراﻧﻪ ﺧﻮد ﺳﻮد ﺟﺴﺘﻪ و ﺷﺮاﯾﻂ اﺳﺘﺮسزا را ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺟﻬﺖ ﯾﺎدﮔﯿﺮي و رﺷﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺘﺮس را در ﻓﺮد، ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ(۱۲)

در ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﮐﯽ و ﭘﯿﺪﺟﺌﻮن[۴](۱۳) راﺑﻄﻪاي ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﯿﻦ ذﻫﻦ-آﮔﺎﻫﯽ و ﺗﺎبآوري ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ. در واﻗﻊ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ از ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي ﺗﺎبآوري ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺎﻣﭙﺴﻮن و ﻫﻤﮑﺎران (ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از (۱۴)ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﺎداري ﺗﺎبآوري ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ اﺳﺖ و ﻧﯿﺰ ﮔﺮﯾﺴﻮن و ﮐﺸﻮل[۵] ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از (۱۴)ﺷﻮاﻫﺪي ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ و ﺗﺎبآوري ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ و ﺑﯿﺎن ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﮐﻨﻨﺪه ﺗﺎبآوري اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از (۱۴) ﻃﯽ ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﯾﺎدي ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﮐﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﺧﻮدﮐﺎرآﻣﺪي، ﻣﻬﺎرت ﺣﻞ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ، درونﮔﺮاﯾﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ زﻣﺎن ﺣﺎل ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﺎ ﺗﺎبآوري راﺑﻄﻪ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از (۱۴) ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺎب-آوري راﺑﻄﻪ دارﻧﺪ، ﺑﺎ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ ﻧﯿﺰ ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از (۱۴) در ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ اﺳﻤﯿﺖ[۶] ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ۱۵ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ذﻫﻦآﮔﺎﻫﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺒﮏ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪاي اﺟﺘﻨﺎﺑﯽ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﺳﺘﺮس را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ و ﺗﺎبآوري را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه ﺑﯿﻦ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ و ﺗﺎبآوري راﺑﻄﻪ وﺟﻮد دارد (ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از۱۵ ۵۸۸ ﻣﺠﻠﻪي اﺻﻮل ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ، ﺳﺎل ۱۸) (وﯾﮋه ﻧﺎﻣﻪ)، آﺑﺎن و آذر ۱۳۹۵

ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﺑﺎﺟﺎج و ﭘﺎﻧﺪي[۷](۱۵) ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺎبآوري ﺑﺎ ذﻫﻦاﮔﺎﻫﯽ راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ دارد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺬﮐﻮر از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ و ﺗﺎبآوري ﻧﭙﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺳﻮال اﺻﻠﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﯿﻦ ﺗﺎبآوري و ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﯽ وﺟﻮد دارد؟

[۱] Thompson

[۲] Weinstein

[۳] McAllister and McKinnon

[۴] Keye and Pidgeon

[۵] Greason and Cashwell

[۶] Smith

[۷] Bajaj and Pande